Ξηροτύρης, Ζάχος

(Καστανιά Υπάτης 1904 –). Νομικός, λαογράφος και συγγραφέας. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σταδιοδρόμησε ως δικηγόρος στην Αθήνα. Διετέλεσε νομάρχης Χαλκιδικής και Φλώρινας, γενικός γραμματέας των Γενικών Διοικήσεων Ανατολικής Μακεδονίας (έδρα Καβάλα) και Θράκης και Ανατολικής Μακεδονίας (έδρα Κομοτηνή) και αναπληρωτής γενικός διοικητής Θράκης και Ανατολικής Μακεδονίας. Παράλληλα και, κυρίως, μετά τη συνταξιοδότησή του ασχολείται με τη συγγραφή λαογραφικών, κατεξοχήν, έργων. Είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και άλλων λογοτεχνικών σωματείων. Έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρων και μελετημάτων ποικίλου περιεχομένου σε εφημερίδες και περιοδικά. Έργα του: Ήθη, έθιμα και εθιμικό δίκαιο του χωριού (1986), Το δημοτικό τραγούδι στις εκδηλώσεις του χωριού μας (1986), Έθιμα και δοξασίες του λαού μας (5 τόμοι, 1987, 1988, 1989,1997), Λαϊκή τέχνη και χειροτεχνεία –Αργαλειός (1990), Τραγούδια της Ρούμελης (1991), Λαϊκά όργανα και χοροί της Ρούμελης (1992), Η Ι. Μονή Αγάθωνος και ο Ηγούμενος Γερμανός Δημάκος (1992/1997), Η Ελληνίδα στο δημοτικό τραγούδι και η συμβολή της στους εθνικούς αγώνες (1994), Ο θρήνος του χωριού (1995), Ήθη, έθιμα και βιώματα του λαού μας (1998), Ρούμελη και Ρουμελιώτες (2000), Νυκτιπλανή πνεύματα (2001). Για το πνευματικό του έργο τιμήθηκε με ισόβια σύνταξη από το υπουργείο Πολιτισμού. Άλλες διακρίσεις: Βραβείο της Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων, του Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών, του Δήμου Υπάτης κ.ά.